OxyBoost™Nông nghiệp đóng vai trò là “trụ chính” – động lực phát triển kinh tế. Nhưng nông nghiệp Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn và thách thức trên con đường hội nhập kinh tế thế giới đòi hỏi phải có hướng đi mới để thay đổi toàn diện. Đứng trước nhu cầu cấp thiết đó, chuyển đổi số trong nông nghiệp là tất yếu. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến cơ hội và thách thức của ngành nông nghiệp khi thực hiện chuyển đổi số.
Thực trạng chuyển đổi số trong nông nghiệp
Cơ hội trong chuyển đổi số trong nông nghiệp
Chuyển đổi số trong nông nghiệp được hiểu là quá trình tích hợp và ứng dụng công nghệ số (dữ liệu lớn, điện toán đám mây, IoT,… ) vào tất cả hoạt động của ngành nông nghiệp, làm thay đổi phương thức quản lý, quy trình sản xuất và tiêu thụ từ truyền thống sang hiện đại, thông minh.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp sẽ đem đến nhiều cơ hội như:
Giảm thiểu rủi ro và thiệt hại
Chuyển đổi số trong nông nghiệp giúp ngành nông nghiệp giảm thiểu rủi ro và thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra. Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu: nước biển dâng, hiện tượng El Nino,…
Trên thực tế, biến đổi khí hậu với sự gia tăng nhiệt độ, thời tiết khắc nghiệt đã tác động trực tiếp đến tất cả lĩnh vực của ngành nông nghiệp như: giảm diện tích đất, giảm lượng nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp; cường độ bão gia tăng, nước biển dâng và dịch bệnh bùng phát; giảm đa dạng sinh học…
Kết quả tất yếu là giảm năng suất, chất lượng, thậm chí mất thu nhập trong nông nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo), phân tích dữ liệu vào quản lý rủi ro sẽ giúp cảnh báo sớm (72 giờ trước khi bão đi qua), từ đó, các cấp, các ngành, nông dân địa phương sẽ có các biện pháp ứng phó, hạn chế rủi ro do biến đổi khí hậu, sản xuất nông nghiệp hiệu quả và bền vững hơn.
Nâng cao năng suất, tiết kiệm nguồn lực
Chuyển đổi số trong nông nghiệp giúp ngành nông nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất và tiêu thụ nông sản. Việc ứng dụng Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn và công nghệ sinh học đã giúp phân tích dữ liệu về môi trường, loại đất, cây trồng và giai đoạn trưởng thành của cây trồng.
Dựa trên các dữ liệu được cung cấp, người sản xuất sẽ đưa ra các quyết định phù hợp (bón phân, tưới nước, phun thuốc trừ sâu, thu hoạch …), từ đó giảm chi phí, giảm ô nhiễm tài nguyên nước và đất, bảo vệ đa dạng sinh học.
Thực tế cũng cho thấy, việc ứng dụng kỹ thuật số vào sản xuất nông nghiệp đã giảm một nửa chi phí và công sức lao động, giảm 50% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, tăng năng suất lên 30%, từ đó nâng cao thu nhập của nông dân. Hơn nữa, việc tích hợp và ứng dụng công nghệ số vào sản xuất giúp người tiêu dùng có thể truy cập, giám sát các thông số này theo thời gian thực và yên tâm về chất lượng nông sản.
Ngoài ra, ứng dụng kỹ thuật số trong nông nghiệp góp phần tăng cường liên kết giữa người sản xuất và người tiêu dùng, giữa cung và cầu, hạn chế tình trạng “được mùa, mất giá”, từ đó nâng cao sản xuất nông nghiệp theo hướng hiệu quả và bền vững hơn.
Hướng đi nào cho chuyển đổi số trong nông nghiệp
Để chuyển đổi số trong nông nghiệp được thuận lợi, cần có sự tham gia, phối hợp của các cơ quan ban ngành từ Trung ương đến địa phương và đặc biệt là người nông dân phải sẵn sàng thay đổi cách nghĩ, cách tiếp cận với khoa học công nghệ. Vì vậy, Nhà nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các bộ, ban ngành liên quan và đặc biệt là các địa phương cần tập trung thực hiện theo nhóm giải pháp sau:
Nâng cao nhận thức người dân
Trước tiên, phải giúp các địa phương, công ty và đặc biệt là nông dân hiểu được vai trò, tầm quan trọng của việc ứng dụng kỹ thuật số vào sản xuất nông nghiệp. Chỉ khi đó thì các địa phương, công ty và nông dân mới chủ động học hỏi và ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, kinh doanh nông nghiệp.
Để làm được điều này, cần đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hội nghị, hội thảo, các mô hình khuyến nông về vai trò và lợi ích của việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản trong bối cảnh hiện nay.
Trên cơ sở đó, nâng cao nhận thức của các chủ thể sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, đặc biệt là người nông dân, tạo tiền đề cho quá trình chuyển đổi số của ngành nông nghiệp.
Nâng cấp cơ sở hạ tầng
Giải pháp này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận và ứng dụng kỹ thuật số vào lĩnh vực nông nghiệp.
Để đạt được điều này, Bộ NN & PTNT đang phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông phát triển hạ tầng, kết nối Internet băng rộng chất lượng cao (hạ tầng mạng di động 4G, 5G, hạ tầng kết nối IoT) đến các thôn, bản nhằm nâng cao chất lượng và khả năng tiếp cận dịch vụ viễn thông của người dân; cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ viễn thông, giúp nông dân sử dụng thiết bị máy tính miễn phí (cung cấp Internet không dây) tại các trung tâm xã, điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng, điểm du lịch nông thôn.
Tiến tới, phổ cập hạ tầng kỹ thuật số với mục tiêu mỗi hộ nông dân đều có điện thoại thông minh và cáp quang để truyền thông tin kỹ thuật số đến nông dân.
Đẩy mạnh tiến độ xây dựng hệ thống dữ liệu nông nghiệp
Đẩy nhanh tiến độ xây dựng hệ thống dữ liệu nông nghiệp, bao gồm dữ liệu về đất đai, cây trồng, vật nuôi, vùng canh tác, người sản xuất, lượng nông sản, dịch vụ và số hóa các văn bản hành chính của Bộ.
Để đáp ứng yêu cầu này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu ngành, xây dựng bản đồ số trên nền tảng – dạng dữ liệu đồng bộ để kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu mở…
Đồng thời, khuyến khích các cá nhân, doanh nghiệp số hóa quy trình sản xuất, hướng tới tích hợp và minh bạch hóa sản phẩm bằng hệ thống đọc mã QR.
Nâng cao năng lực tiếp cận công nghệ số nông nghiệp
Nâng cao trình độ, năng lực tiếp cận, giới thiệu công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp cho nông dân. Đầu tiên, các bộ ban ngành cần biên soạn, phổ biến nội dung chuyển đổi số, vận hành dịch vụ số an toàn trên không gian mạng, trong chương trình học các cấp.
Bên cạnh đó, cần phối hợp tổ chức các đợt tập huấn nhằm nâng cao trình độ công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và vận hành. Từ đó, người sản xuất sẽ nâng cao kỹ năng quảng bá sản phẩm, kỹ năng sống, tạo điều kiện cho nông dân tiếp cận trực tiếp với khách hàng, tìm hiểu và nắm bắt nhu cầu thị trường, xu hướng tiêu dùng để tổ chức sản xuất hiệu quả.
Trên đây là những thông tin liên quan đến Chuyển đổi số trong nông nghiệp: Thách thức và giải pháp. Hy vọng bài viết của của AgroSmart có thể là gợi ý tốt cho bạn.
